STDLO - Ait-Ben-Haddou nằm ở phía đông nam Marôc, dưới chân núi High Atlas, cách Ouarzazate khoảng 30km. Đến đây, bạn sẽ hoàn toàn bị chinh phục bởi vẻ đẹp hoang dã của những ngôi nhà Kasbah xây bằng đất đã được UNESCO đưa vào danh sách Di sản văn hóa thế giới từ năm 1987.
Marôc nằm ở Bắc Phi là một đất nước có nền văn hóa rất đặc sắc. Phần lớn dân Marôc là người Bedouin - một thuở là người du mục gốc Ả Rập. Họ đóng góp khá lớn vào nền văn hóa của đất nước này. Những công trình kiến trúc của họ mang phong cách đặc biệt - tiêu biểu là những ngôi nhà Kasbah được xây bằng đất. Nơi có kiến trúc Kasbah tiêu biểu nhất ở Marôc là làng Aït-Ben-Haddou - đã được UNESCO đưa vào danh sách Di sản văn hóa thế giới từ năm 1987.
Làng Ait-Ben-Haddou nhìn từ bên này sông Asif Mellah
Từ cố đô Marrakech tới làng đi mất khoảng 4 tiếng ôtô, đường rất tốt và phong cảnh hai bên cực kỳ thanh bình. Nổi tiếng về kiến trúc đặc biệt nên Ait-Ben-Haddou được các nhà làm phim khắp nơi trên thế giới, đặc biệt từ Hollywood chọn để dựng nhiều bộ phim hoành tráng. Từ những năm 1960 của thế kỷ trước Aït-Ben-Haddou đã là "phim trường" của bộ phim nổi tiếng Lawrence of Arabia với sự tham gia của các diễn viên gạo cội Peter O’Toole, Alec Guiness, Omar Sharif.
Liên tục sau đó và cho tới ngày nay Aït-Ben-Haddou luôn được lấy làm bối cảnh cho những bộ phim đình đám của Hollywood như The Jewel of the Nile với Michael Douglas hay The Sheltering Sky với John Malkovich và mới đây là Gladiator với Russel Crow hay Alexander với Brad Pitt. Theo dấu chân các diễn viên nổi tiếng, Ait-Ben-Haddou trở thành tâm điểm của du khách thập phương.
Cánh cổng được dựng trong phim Gladiator
Men theo vách núi, những ngôi nhà bằng đất màu nâu đỏ hòa cùng màu vàng đỏ của ngọn núi - như nối liền với nhau thành một hệ thống men theo triền núi lên tít tận trên cao. Để đến được với Ait-Ben-Haddou, trước hết du khách phải cùng nhau bước và nhảy trên những tảng đá được rải ngang con sông Asif Mellah ngăn giữa nơi đỗ xe với làng.
Hai bên bờ rải rác các em bé cưỡi lừa đứng đợi khách qua sông, nhưng chưa phải mùa nước cao nên khách du lịch thường tự đi. Trong khi khách du lịch vừa nhảy từ mỏm đá này sang mỏm đá tiếp theo vừa sợ thì bọn trẻ nhỏ vẫn lẽo đẽo theo lên tới tít trên núi, mong ai đó dùng lừa của chúng cưỡi để kiếm chút tiền lẻ.
Qua sông, du khách bắt đầu công cuộc khám phá ngôi làng nhỏ - vừa là nơi sinh sống vừa là nơi quan sát toàn vùng. Những ngôi nhà được xây dựng bằng đất, cao 3- 4 tầng, tùy khả năng từng gia đình. Điểm dễ thấy là tầng một thường không xây cất cầu kỳ, nhưng các tầng trên cao thì hoa văn dày đặc và cầu kỳ hơn, đặc biệt là những khối tháp ở đầu các bức tường.
Cấu trúc nhà từng tầng kế tiếp cao lên khá độc đáo
Những tháp ở công phu của những người giàu
Các tháp này được làm công phu hơn khi chủ nhà là những người có của ăn của để. Nhiều khối tháp trông như những chiếc vương miện. Nhưng do làm bằng đất nên thời gian và mưa gió là kẻ thù số một - nhiều ngôi nhà ở đây đã quá cũ kỹ, trông như phế tích do thiếu ngân quỹ sửa chữa, cộng với phần lớn dân sống ở đây là người già, phụ nữ và trẻ em không thể sửa chữa nổi.
Càng lên cao khung cảnh của làng càng đẹp và thơ mộng hơn, những ngôi nhà Kashbar nhìn từ trên cao dưới nắng vàng rực rỡ lại càng thêm quyến rũ. Ký ức về những cảnh trong phim đã được quay tại đây lúc này lại ùa về. Du khách đến đây chắc hẳn sẽ thích thú khám phá những ngôi nhà đã được quay trong các phim: nào là chiếc cổng hoành tráng trong Gladiator, những góc nhà, con hẻm trong Alexander, Lawrence of Arabia... Trên đỉnh núi, thuở xưa có một pháo đài canh gác, đến đây mà chưa lên tới vọng gác thì coi như chưa thăm làng.
Khách du lịch đến đây thỉnh thoảng vẫn hay tình cờ bắt gặp những người dùng kính lúp hút năng lượng mặt trời để khắc tranh. Cực kỳ độc đáo và cuốn hút. Và dưới ánh nắng Bắc Phi chói chang, hình ảnh những nghệ nhân khắc tranh ấy lại tỉ mẩn "đốt" tiếp những bức tranh khác chờ đoàn khách sau. Du khách nào cũng bị cuốn hút bởi vẻ đẹp của các ngôi nhà Kashbar độc đáo, bởi phong cảnh thiên nhiên quanh ngôi làng, bổng chốc Ait-Ben-Haddou gần như đã bị biến thành một bảo tàng ngoài trời.
Sự sống ở đây còn lại thật yếu ớt, những ngôi nhà tuy được UNESCO cấp kinh phí để bảo tồn và giữ gìn nhưng thiếu đi hơi ấm bếp lửa gia đình. Những ngọn tháp nhìn thật chơ vơ, tựa như phế tích. Toàn bộ ngôi làng uể oải nhìn xuống dòng sông dát bạc trôi lờ lững. Cả khung cảnh toát lên vẻ già nua, mệt mỏi. Ait-Ben-Haddou cần được sự ủng hộ của mỗi người dân địa phương, mỗi du khách và các nhà kiến trúc, các nhà hoạt động văn hóa để giữ cho ngôi làng thật sự sống động lâu dài. Đó mới là cách bảo tồn tốt nhất một di sản văn hóa thế giới.
Ait Ben Haddou như một bảo tàng ngoài trời.
Bạn đang xem bản tin Mặt trời tỏa nắng trên làng Ait-Ben-Haddou
từ Cồng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá – baotangtonducthang.com
Nguồn: baotangtonducthang.com
Ảnh: Sưu tầm internet