Như một "châu Phi thu nhỏ" theo cách gọi của nhà địa chất người Pháp Jean-Claude Bruneau, đất nước có diện tích khoảng 500.000 km² nằm bên vịnh Guinée (Guinea) này sẽ khiến bạn bất ngờ bởi sự phong phú đa dạng về nhiều mặt.

 
Nhà địa chất học người Pháp Jean-Claude Bruneau gọi Cameroon là "một châu Phi thu nhỏ"

Khó có điều gì có thể làm cho Roland bực tức. Anh từ tốn phanh xe lại khi giữa đường bỗng dưng hiện lên một cái thuổng sắt được ghim khá nhiều đinh. Anh giải thích đây là một biện pháp nhằm giảm tốc độ ở Cameroon và không thể hiểu tại sao chúng tôi lại có thể cười về chuyện này, bởi những đám bụi mù mịt thường xuyên quấn quanh lấy xe cũng không bắt được anh dừng xe lại. Bụi ở đây là chuyện thường ngày trừ những khi trời mưa.

Cameroon có nhiều rừng rậm, nhiều bãi biển còn hoang sơ và những thứ còn sót lại từ thời thuộc địa Đức. Ở đất nước Trung Phi này có những bộ tộc người Nomad (sống không định canh định cư) và những người lùn Picmê (Pigmy). Với một người dẫn đường hiểu biết, du khách có thể khám phá được rất nhiều về đất nước này...
 
Roland là người lái xe của chúng tôi và anh biết từng ngõ ngách của đất nước mình: ở phía bắc trong công viên quốc gia gần sát sa mạc Sahara, nơi ngự trị của sư tử, hươu cao cổ, ngựa vằn và voi, ở vùng đồi núi xanh ngắt phía tây bắc, nơi bạt ngàn những cánh đồng chuối, cà phê, ca cao...

Cùng với đó là những túp lều dựng lên từ đất sét và mái tôn, những đàn bò gặm cỏ trên những cánh đồng cỏ mướt mát hay ở phía nam trong những cánh rừng nhiệt đới rậm rạp hoặc ở phía tây nam nơi có những khu bãi biển hoang sơ như Limbe hay Kribi trong vịnh Guinea... Nơi nào anh cũng thông tỏ đường đi lối lại.

Quá khứ thuộc địa Đức

Cameroon đẹp và phong phú như vậy nhưng lượng khách du lịch đến đây còn khá ít, vì thế may mắn nó vẫn còn giữ được vẻ hoang dại vốn có. Mặc dù Cameroon là thuộc địa của Đức từ năm 1884-1916 nhưng khác hẳn với Namibia ở phía nam châu Phi, người Đức hiện vẫn rất ít khi lạc đến đất nước này.

 
Cameroon có núi lửa cũng như những hồ nước được tạo nên miệng núi lửa, như hồ Nyos
 

Có nhiều rừng và hệ thực vật phong phú...

Những bằng chứng của một thời quá khứ là thuộc địa của Đức vẫn còn ở nhiều nơi, chẳng hạn như ở Doume, nơi chủ tịch thành phố rất tự hào, chỉ cho chúng tôi phần còn lại của bức tường thành do người Đức xây dựng.

Năm 1909 có khoảng 200 lính Đức đóng quân tại đây. Trong khu dành cho lính Đức có một nhà thờ cũng như nhiều cơ quan hành chính mà ngày nay là trụ sở công an khu vực. Vila của người chỉ huy cũng như lán trại dành cho người bị thương thời đấy nay được dùng làm văn phòng của chủ tịch cũng như ủy ban nhân dân thành phố.

"Người Đức đã để lại rất nhiều cho chúng tôi" - Ndengue vừa nói vừa mỉm cười. Đường xá, nhà cửa, cầu cống mà các bạn làm đến bây giờ vẫn còn dùng rất tốt.

 
... nhưng nước này cũng có những vùng cằn cỗi mà người dân phải đào sâu
mới tìm thấy nước, nhất là vào mùa khô ở phía bắc

Roland cũng gật đầu đồng tình và cười hiền như những ngày qua, một phần bởi chúng tôi thường xuyên yêu cầu anh dừng lại để chụp ảnh, phần nữa bởi chúng tôi nhiều lúc nổi cáu vì tất cả những người Cameroon xung quanh chúng tôi đều muốn chui vào trong ảnh. Chưa kể việc chúng tôi vào thăm bảo tàng quốc gia ở Yaoundé mà như đi ăn cướp và không muốn bỏ sót bất cứ chỗ nào. Kể cả khi ăn chúng tôi cũng không ngồi yên được vì cứ sợ ngồi lâu sẽ bỏ lỡ mất một nơi nào đấy thú vị.

"Người Cameroon thì hoàn toàn khác - Roland giải thích - "Ở đây người ta sống không cần biết đến tương lai, họ cứ nhẩn nha với cuộc sống hiện tại của mình, dành nhiều thời gian cho các cuộc nói chuyện và các bữa ăn".

Xưa và nay

Chúng tôi quyết định sống một ngày giống như người Cameroon thực thụ. Roland dẫn chúng tôi đến một quán nhỏ và đơn sơ. Những chiếc bàn gỗ được đóng sơ sài và được sơn xanh, đúng kiểu châu Phi như Robert nhận xét, và những món ăn ở đây cũng đậm chất Phi. Chúng tôi được ăn cá nướng với chuối sắt khô, cơm với thịt gà và fufu với eru.

Fufu với eru là món sắn luộc nghiền thành bột với rau rừng và thịt bò. Và tất nhiên không thể thiếu bia, món quốc hồn quốc túy của người Cameroon. Roland quả là có lý, người ta không cần gì hơn thế để có được hạnh phúc.

Chẳng bao lâu sau chúng tôi đã bắt chuyện với người ngồi bàn bên cạnh, anh là một người đàn ông cao lớn tên là Dennis. Cũng như nhiều người Cameroon khác, anh nói tiếng Anh kiểu bản địa (Pidgin-English) - thứ tiếng này phần lớn dùng từ tiếng Anh nhưng câu cú và ngữ pháp thì lại theo kiểu tiếng bản địa.

Menu món ăn của Dennis còn đơn giản hơn của chúng tôi, chỉ là cá nhỏ với chuối luộc, và anh ăn tất cả xương lẫn đầu cá. Đó là tập tục ở đây, điều làm anh rất ngạc nhiên là chúng tôi lại chia thức ăn thành phần ăn được và phần không ăn được.

Người lái xe của chúng tôi rất thích giới thiệu về các tập quán và truyền thống của các bộ tộc khác nhau trên quê hương anh - từ những người Nomad ở phía bắc lang thang khắp nơi trên sa mạc, rồi người Bamileke ở phía tây với những chiếc mặt lạ và quần áo sặc sỡ và họ vẫn còn là con dân của một vị vua của cả bộ tộc, cho đến những người chuyên kể những câu chuyện thần thoại và những điệu múa truyền thống của một thế giới đã qua đi rất lâu rồi.

Tất nhiên anh không quên giới thiệu về người Picmê (Pigmy) sống ở phía đông của Cameroon. Họ là những người một thuở chỉ sống bằng nghề săn bắn và hái lượm trong những cánh rừng. Họ đã mất dần quê hương của mình vì những cánh rừng nhiệt đới ngày càng bị thu nhỏ lại do nạn phá rừng. Roland dẫn chúng tôi đến thăm những người Picmê đó.

 
Hệ động vật ở đây rất phong phú, từ những loài động vật có sương sống như voi...
 
 
... các loài chim khác nhau
 
 
... cho đến các loài khỉ

Ở làng Mayos thuộc phía đông Cameroon, người Baka, những người dân ở đây tự gọi mình như vậy, đã tự xây lên trại chính làng của họ một khu trung tâm văn hóa. Tại đây người ta trưng bày mặt nạ, dụng cụ, tượng, đồ làm bếp, vũ khí, quần áo, tất cả được làm bằng gỗ.

"Trung tâm văn hóa này là nơi lưu giữ và bảo tồn truyền thống hàng nghìn năm của người Picmê cho các thế hệ mai sau" - ông Matthieu Sakili nói. Bộ tộc của ông hiện tại đang sống bên cạnh bộ tộc người Bantu và cuộc sống của họ phần nhiều đã thay đổi theo lối sống của bộ tộc này.

Cô giáo làng tên Debra Adjoumi kể: Trong khoảng thời gian từ tháng 1-4 đàn ông người Picmê sẽ đi săn và ngủ trong những túp lều (mongulus) làm bằng cành và lá cây như cha ông họ đã từng làm. Truyền thống này là một vấn đề lớn đối với việc đi học của những học sinh nam, vì những cậu bé đủ lớn có thể đi săn và được nghỉ học hẳn ba tháng.

Anh Matthieu Sakili thì nhìn nhận vấn đề này nhẹ nhàng hơn: "Ashia - cuộc sống là thế mà - đó là chuyện bình thường thôi" - anh nói với cô giáo khi cô nêu ý kiến phê bình. Người Cameroon thường hay nói từ "Ashia" để biểu hiện sự cảm thông của mình trước những vấn đề khó khăn chưa được giải quyết.

Chúng tôi cũng hay được nghe từ này trên chuyến đi khi cánh lái taxi biểu tình và chiếc xe không thể nào đi tiếp được. Họ biểu tình chống lại việc giá xăng cứ tăng vùn vụt. Hai ngày trời liền cả nước Cameroon đứng yên. Nhưng điều này cũng không quan trọng lắm - bù vào đấy chúng tôi được chiêm ngưỡng phong cảnh tuyệt đẹp, được làm quen với những con người thân thiện,cởi mở và được uống bia tuyệt ngon.

 
Văn hóa ở Cameroon cũng phong phú không kém hệ động thực vật ở đây.
Có trên 200 bộ tộc và tiếng nói khác nhau trên đất nước này

 
Họ không chỉ khác nhau vì thuộc các bộ tộc khác nhau mà họ còn khác nhau ở...
 
 
... quần áo...
 
 
:... hay cách họ sống. Cho đến nay ở đây vẫn còn những ngôi nhà tròn truyền thống.
Nhưng những ngôi nhà ở thủ đô Yaoundé với hơn 1 triệu dân lại hoàn toàn khác.
Tất nhiên những người Nomads ở phía bắc sống khác với người Pícmê ở phía đông...
 
 
Ở một đất nước như vậy tất nhiên ẩm thực rất phong phú.
Để khám phá đất nước này người ta nhất thiết phải cần một thứ: nhiều thời gian

Buổi tối cuối cùng đi ăn với Roland và một người bạn bản xứ ở nhà hàng nhưng chúng tôi đã phải nói thật, mặc dù khá ngại, là chúng tôi không thể nuốt nổi cái món da bò. Roland cười tủm tỉm. Anh kể lần anh đến thăm thủ đô Brussels của Bỉ đã được đãi món tôm hùm với xốt sữa chua nhưng anh cũng không tài nào ăn nổi được một miếng!

Bạn đang xem bản tin Cameroon – Hành trình về quá khứ
từ Cổng thông tin du lịch và khám phá - baotangtonducthang.com
Theo: Nam Hải/Die Well/tuoire.vn