STDLO - Việt Nam là xứ sở nông nghiệp, cây lúa là cây lương thực chính nên bữa ăn của người Việt nấu thành cơm, cũng có thể nấu thành nhiều đồ ăn khác như bánh, chè, cháo...

Nhưng các loại bánh, chè, cháo này chỉ ăn chơi, ăn thêm, ăn quà chứ chưa bao giờ thay thấ được bữa ăn chính là bữa cơm. Do đó, nhân dân lưu truyền câu ca: “Người về sống gạo, cá bạo về nước”, “Cơm tẻ mẹ ruột” để nói về tầm quan trọng của nguồn lương thực chính, cần thiết nuôi sống con người chính là lúa gạo. Cũng vậy, người miền núi phía Bắc Việt Nam có câu: “Ngon nhất cơm, thơm nhất con”, nghĩa là, trong các thức ăn mà trời đất ban tặng cho con người, cơm là thứ ngon nhất và con thì có mùi đặc trưng khó quên nhất, cả hai đều là điều quý nhất.

Nói về cơm thì có hai loại cơm nếp và cơm tẻ. Cơm tẻ là lương thực chính ăn hàng ngày, nấu từ lúa gạo tẻ. Cơm nếp được nấu từ lúa gạo nếp. Người Việt Nam cấy lúa nếp là thứ lúa thơm ngon đặc biệt nhưng năng suất không cao nên tỷ lệ không nhiều. Gạo nếp sau khi ngâm nước đồ chín bằng hơi gọi là xôi. Xôi là món ăn sang trọng, thường dùng để làm lễ vật cúng lễ và chỉ xuất hiện trong những ngày giỗ, lễ tết. Ngày nay, xôi trở thành quà ăn sáng phổ biến ở thành phố và các chợ quê. Xôi có nhiều thứ xôi như xôi đỗ, xôi lạc, xôi sắn.. Tuy nhiên, trong các món cơm, xôi thì có một món ăn được ưa chuộng và thích nhất là cơm lam, đây là món ăn đặc sản của đồng bào vùng Tây Bắc, Đông Bắc Việt Nam.

Cơm lam là thứ cơm bằng gạo nếp được làm chín trong ống nứa. Lam không phải là danh từ mà là một động từ, chỉ việc nướng chín thức ăn. Vì vậy, không chỉ có cơm làm mà còn có cả thịt chim lam, cá lam, bầu bí lam... Ống nứa hoặc ống một loại cây thuộc họ tre nứa được chọn để “lam” phải là ống có lóng dài, còn tươi để nước ngọt của cây thấm vào thức ăn, bởi ở đó bao giờ cũng chứa sẵn thứ nước trong vắt và vô cùng tinh khiết. Đôi khi, muốn thưởng thức chút nước lam để xóa đi sự mệt nhọc hàng ngày, người ta có thể phạt đi một đầu mắt, dùng là nút lại, chất củi xung quanh đốt cho sôi, rồi vừa thảnh thơi hứng gió trời, nắng trời vừa thong thả nhấp từng ngụm nước rót trong ống nứa ra, nước đó gọi là nước lam. Giữa bát ngát xanh, mê mông trời đất, tâm hồn quyện với thiên nhiên, uống một ngụm nước lam ngan ngát thuốc tiên, nước uống vào đến đâu tinh thần sảng khoái đến đó.

Với cơm lam thì đặc biệt hơn, từ việc chọn nguyên liệu đến quy trình chế biến. Ống nứa phải chọn cây nứa ngô còn non, chặt lấy một gióng lưng chừng, gạo phải là gạo nếp nương loại đặc biệt, được làm sạch trắng, không có sạn. Khi lam cơm thì lam đầu chỗ nút lá trước, vừa nướng vừa xoay, lam dần đến cuối ống, dùng ngón tay ấn nhẹ, thấy mềm ở đoạn nào thì chỗ đó là cơm đã chín. Dằn mạnh ống xuống đất, để cơm dồn chắc về toàn phần. Nếu chưa ăn ngay và muốn để dành thì chỉ việc dùng dao rọc hết lớp vỏ nứa bị cháy để lại một lớp vỏ mỏng trắng cho sạch sẽ, vài ngày sau cơm vẫn không bị thiu, không bị hỏng. Cơm lam có thể để được cả tuần. Khi nào ăn, cắt ống cơm lam ra thành từng khoanh nhỏ, bóc bỏ vỏ. Cơm lam đạt yêu cầu khi cơm chín đều, có độ dẻo, rền, mịn như lát giò lụa và mùi thơm đặc trưng của tre nứa tươi hòa quyện với hương thơm của gạo nếp hương. Dù không cho muối và không cần ăn kèm thức ăn khác nữa thì cơm lam cũng rất dễ ăn, đậm đà hương vị của núi rừng. Cái ngon của cơm lam chính là giữ được trọn vẹn hương vị tự nhiên đó.

Thưởng thức cơm lam ngon nhất là được ngồi bên thau than luôn hồng rực cùng những lam cơm ngọt thơm đến lạ lùng giữa cái lạnh của mây trời Tây Bắc, giữa những tiếng khèn lá, đàn môi, thêm chút đói lòng, chắc chắn các sơn hào hải vị khác không thể sánh bằng.

Những dòng tin khác:
>> Hội chợ Brimfield
>> 5 địa điểm lạnh nhất thế giới
>> Gà nấu đông
>> Ăn đêm tại Quận 1
>> Bí ẩn Kim tự tháp Mặt Trời ở Mexico

Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ info@baotangtonducthang.com.vn để Ban biên tập baotangtonducthang.com đăng tải lên Cổng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.

Bạn đang xem bản tin Cơm Lam - nét đặc sắc của vùng Bắc Bộ
từ Cồng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá – baotangtonducthang.com
baotangtonducthang.com Sưu tầm
Ảnh: internet