Tháp Đôi là di tích văn hóa Chăm độc đáo trên địa bàn thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Sở dĩ được gọi Tháp Đôi bởi hai tháp đứng song song với nhau, nên người dân bao đời nay ở xứ võ này thường gọi với cái tên Tháp Đôi.
 
Sách Đại Nam nhất thống chí ghi: “Hưng Thạnh cổ tháp ở thôn Hưng Thạnh, huyện Tuy Phước có hai tháp tục gọi là Tháp Đôi”. Dân gian có câu: Ai về Tuy Phước ăn nem/ Ghé qua Hưng Thạnh để xem tháp Chàm. Hiện nay tháp thuộc phường Đống Đa, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định.

 
Tháp Đôi tại TP Quy Nhơn- Bình Định

Cả hai ngôi tháp đều không phải là tháp vuông nhiều tầng truyền thống của Chăm-pa, mà là cấu trúc thành hai phần chính: Khối thân vuông vức và phần chóp đỉnh hình tháp mặt cong. Vì vậy, thoạt nhìn vào ngôi tháp này ta có liên tưởng như có dáng của đền thờ của người Khơ-me thời kỳ Ăng-co thế kỷ XII. Nhận định này các nhà nghiên cứu căn cứ vào hình tượng chim thần Ga-ru-đa được bố trí ở các góc tháp với hai tay giơ cao, chân chùng xuống đỡ cả phần trên của tháp lên cao.

 
Tháp Đôi bên trái

Trong khi đó toàn bộ phần thân (phần dưới) của hai ngôi tháp này vẫn giữ nguyên hình dáng, cấu trúc, kiểu trang trí đặc trưng của tháp cổ Chăm-pa truyền thống. Khối thân hình vuông, mặt tường bên ngoài được bố trí những cửa giả, các cột ốp chạy dọc thân. Vòm trên các cửa giả ở cả ba mặt tạo hình mũi lao cao vút, các cột ốp trơn nhẵn, giữa hai cột ốp là đường nhô cao thành những đường khối chắc, khỏe và được viền quanh bởi một đường vào trong mặt tường, không còn dải hoa văn trang trí trên mặt ngoài của tường tháp. Tất cả những yếu tố trên là đặc trưng tiêu biểu của tháp Chăm thuộc phong cách Bình Định. Vì thế niên đại của tháp Đôi được các nhà nghiên cứu xác định vào cuối thế kỷ XII đầu thế kỷ XIII.

 


Bí quyết về kỹ thuật xây dựng xếp tầng của Tháp Đôi
 đến nay chưa một ai tìm ra được
 

Hình tượng chim thần Ga-ru-đa được bố trí ở các góc tháp
 với hai tay giơ cao, chân chùng xuống đỡ cả phần trên của tháp lên cao.

Trong hai ngôi tháp, ngôi tháp Bắc cao lớn hơn và ít bị xuống cấp hơn ngôi tháp phía Nam, theo như nguyên lý thì phần chân tường được tạo vòng đai bằng các khối đá lớn đỡ toàn bộ ngôi tháp, giữa các cánh sen là những hình voi, sư tử và những hình người múa, nay những chi tiết trang trí đó đã được tôn tạo trong lần trùng tu vừa qua.

Do chịu ảnh hưởng của nghệ thuật của kiến trúc Khơ-me, bộ diềm mái của Tháp Đôi được làm bằng đá và được trang trí bằng hình các con khỉ đang múa, hình các con vật tạp chủng mình sư tử đầu voi (gajasimha). Bốn góc của bộ diềm mái là hình bốn chim thần điểu Ga-ru-đa bằng đá.

Nền móng của Tháp Đôi được xấy dựng kiên cố
với những khối đá khổng lồ chất lên nhau

Toàn bộ phần mái của tháp không phải là hệ thống các tầng thu nhỏ dần như các tháp Chăm truyền thống, mà là cả khối hình tạo bởi bốn mặt, mỗi mặt được chia thành sáu tầng bằng những đường diềm ngang, mỗi tầng chia thành năm ô khám giả cũng có hình mũi lao, trong đó ô khám chính giữa lớn hơn các ô bên, Bên trong ô giữa là hình người ngồi tư thế thiền chân xếp bắt chéo lên nhau. Ở bốn góc các tầng tháp còn được tô điểm các hình rắn Naga 5 đầu.

Bên trong lòng Tháp Đôi có cối đá xay bột gạo ngày xưa mà sau này
 người kinh cũng sử dụng loại cối này để xay bột gạo chế biến các loại bánh

 
Ba mặt của Tháp Đôi đều có kiến trức
cửa ra vào nhưng đều xây kín

Là một công trình kiến trúc đẹp và độc đáo, lại nằm trên vị trí của thành phố, trong những năm gần đây đã được Nhà nước đầu tư tôn tạo trả lại hình dáng ban đầu của tháp.

Những dòng tin khác:
>> Một ngày ‘‘phượt’’ biển thú vị cùng ngư dân
>> Bồng bềnh đảo Cò
>> 10 thị trấn ma quái hấp dẫn nhất thế giới
>> Châu Đốc mùa nước nổi
>> Những khách sạn độc đáo

Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ info@baotangtonducthang.com.vn để Ban biên tập baotangtonducthang.com đăng tải lên Cổng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.

Bạn đang xem bản tin Nét độc đáo Tháp Đôi ở Bình Định
từ Cồng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá – baotangtonducthang.com
Theo: Võ Linh / PL&XH